เมื่อพูดถึงของใช้สำคัญของพระภิกษุสงฆ์ หนึ่งในสิ่งที่มักถูกกล่าวถึงบ่อยที่สุดคือ “อัฐบริขาร 8” หรือที่หลายคนคุ้นในชื่อว่า “เครื่องบริขารของพระภิกษุ” ซึ่งเป็นของใช้ส่วนตัวที่พระต้องมีครบตามพระธรรมวินัยตั้งแต่วันบวช ถือเป็นสัญลักษณ์แห่งสมณเพศที่แสดงถึงความเรียบง่ายและความพอเพียงของชีวิตนักบวช
บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักความหมายของ อัฐบริขาร 8 ว่ามีอะไรบ้าง ทำไมถึงสำคัญ และเหตุใดของชุดนี้จึงเป็นหนึ่งในสิ่งที่ผู้คนมักนิยมถวายในงานบวชและพิธีกรรมทางศาสนา
ความหมายของอัฐบริขาร 8
คำว่า “อัฐบริขาร” มาจากคำว่า “อัฐ” หมายถึง “แปด” และ “บริขาร” หมายถึง “ของใช้จำเป็น” ดังนั้น อัฐบริขาร 8 จึงหมายถึงของใช้จำเป็น 8 อย่างที่พระภิกษุสงฆ์ต้องมีติดตัว เป็นของที่ใช้ในชีวิตประจำวันตามหลักพระธรรมวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้มีได้เท่าที่จำเป็นเท่านั้น
อัฐบริขารจึงไม่ใช่เพียงเครื่องใช้ทั่วไป แต่เป็นสิ่งที่สะท้อนถึงหลักคำสอนเรื่องความมักน้อย สันโดษ และเรียบง่ายของพระพุทธศาสนา เพราะพระภิกษุจะต้องละจากความสะดวกสบายในทางโลก เพื่อมุ่งสู่ความสงบทางใจและการปฏิบัติธรรมอย่างแท้จริง
ความสำคัญของอัฐบริขาร 8
อัฐบริขาร 8 ถือเป็นของใช้ที่มีความสำคัญต่อพระภิกษุทั้งในด้านการดำรงชีวิตและด้านจิตใจ เพราะเป็นของที่พระสามารถมีได้โดยไม่ขัดต่อพระวินัย อีกทั้งยังเป็นสัญลักษณ์ของการครองชีวิตแบบสมถะ เรียบง่าย และพึ่งพาตนเอง
ในทางธรรม อัฐบริขาร ยังเปรียบเสมือนเครื่องหมายแห่งการละวางทางโลก เมื่อผู้ชายคนหนึ่งเข้าสู่ร่มกาสาวพัสตร์และรับอัฐบริขาร 8 ถือว่าได้สละชีวิตทางโลกเพื่อเข้าสู่ทางธรรมอย่างแท้จริง
นอกจากนี้ การถวายอัฐบริขาร 8 ยังถือเป็นบุญกุศลอย่างยิ่ง เพราะผู้ถวายได้ร่วมอนุโมทนาในสิ่งที่พระใช้จริง และเป็นการช่วยสืบทอดพระศาสนาให้ดำรงอยู่ต่อไป
อัฐบริขาร 8 ประกอบด้วยอะไรบ้าง
เครื่องอัฐบริขาร 8 ประกอบด้วยของใช้ 8 อย่างที่พระภิกษุต้องมีและใช้ในชีวิตประจำวัน ได้แก่
1. บาตร
ภาชนะสำหรับใส่อาหารเวลาบิณฑบาต เป็นสัญลักษณ์ของการดำรงชีวิตด้วยการพึ่งพาเมตตาของญาติโยม บาตรมีหลายขนาดและหลายวัสดุ เช่น บาตรสแตนเลส บาตรเหล็ก หรือบาตรเคลือบ
2. จีวร
ผ้าไตรจีวรใช้ห่มตัวของพระภิกษุ ใช้คลุมร่างกายขณะออกบิณฑบาตหรือประกอบพิธีทางศาสนา เป็นผ้าสีเหลืองหรือสีน้ำตาลหม่นตามพระธรรมวินัย
3. สบง
ผ้าชิ้นล่างที่ใช้สำหรับนุ่งแทนกางเกง เป็นหนึ่งในเครื่องนุ่งห่มหลักของพระภิกษุ มักทำจากผ้าเนื้อเรียบ สีเดียวกับจีวร
4. สังฆาฏิ
ผ้าห่มซ้อนจีวรอีกชั้นหนึ่ง มักใช้ในพิธีกรรมสำคัญ เช่น การแสดงธรรม การสวดมนต์ หรือในงานบุญใหญ่ เช่น งานกฐินและผ้าป่า
5. มีดโกน
อุปกรณ์สำหรับโกนผมและหนวด เพื่อรักษาความสะอาดและความเรียบร้อยของพระภิกษุตามหลักวินัย โดยสื่อถึงการละทิ้งเครื่องประดับแห่งความยึดมั่นในรูปลักษณ์
6. เข็มเย็บจีวร
ใช้สำหรับซ่อมแซมจีวรหรือเครื่องนุ่งห่มที่ชำรุด แสดงถึงความมักน้อยและความพึ่งพาตนเองของพระภิกษุ
7. เข็มขัด
ใช้สำหรับรัดสบงให้กระชับ สื่อถึงความสำรวมและความเรียบร้อยในการครองเพศสมณะ
8. ผ้ากรองน้ำ
ใช้กรองน้ำดื่มก่อนดื่ม เพื่อป้องกันสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กในน้ำ เป็นสัญลักษณ์ของความเมตตาและไม่เบียดเบียนสัตว์อื่น
ของทั้งแปดอย่างนี้จะถูกจัดรวมเป็น ชุดอัฐบริขาร 8 ซึ่งนิยมถวายในงานบวช งานทำบุญถวายพระ หรืองานกฐิน เพื่อเป็นของใช้จำเป็นสำหรับพระใหม่และพระภิกษุในวัด
ปัจจุบันร้านสังฆภัณฑ์ต่างๆ ได้จัดจำหน่ายชุดอัฐบริขาร 8 สำเร็จรูปในรูปแบบหลากหลาย ตั้งแต่แบบมาตรฐานจนถึงแบบพรีเมียม พร้อมบรรจุชุดอย่างสวยงาม เหมาะสำหรับถวายในงานบุญใหญ่ หรือมอบเป็นของที่ระลึกเชิงศาสนา
สรุปบทความ
อัฐบริขาร 8 ไม่ได้เป็นเพียงของใช้ของพระภิกษุเท่านั้น แต่ยังเป็นเครื่องหมายแห่งการละทางโลกและมุ่งสู่ทางธรรม แสดงถึงการดำรงชีวิตอย่างเรียบง่ายและมีสติในทุกย่างก้าว สำหรับพุทธศาสนิกชน การถวายเครื่องอัฐบริขาร 8 ถือเป็นบุญกุศลอันยิ่งใหญ่ เพราะเป็นการถวายสิ่งของที่พระใช้จริง และช่วยให้พระภิกษุสามารถดำรงชีวิตในสมณเพศได้อย่างสมบูรณ์ หากคุณกำลังเตรียมงานบวชหรือมองหาของถวายพระในโอกาสสำคัญ การเลือกชุดอัฐบริขาร 8 ถือเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่เหมาะสมและมีคุณค่าทางจิตใจอย่างยิ่ง
ติดต่อร้านนวรัตน์สังฆภัณฑ์
Line : @np1982
FB : https://www.facebook.com/Navaratretail
TikTok : @navaratshop
IG : @navaratretail

