วันพระ เป็นคำที่คนไทยคุ้นเคยกันมานานตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ เป็นวันที่ชาวพุทธให้ความเคารพและถือเป็นวันแห่งการทำบุญ รักษาศีล ฟังธรรม เพื่อยกระดับจิตใจให้สงบเย็นและห่างไกลจากอกุศลกรรม แม้ในยุคปัจจุบันที่วิถีชีวิตเร่งรีบและเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทมากขึ้น แต่วันพระก็ยังคงเป็นวันที่มีความหมายสำหรับผู้คนจำนวนมาก เพราะเป็นเหมือน วันแห่งการหยุดพักใจ เพื่อระลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าและบำเพ็ญบุญกุศลร่วมกัน บทความนี้จะพาคุณมาทำความเข้าใจว่าวันพระคืออะไรมีที่มาอย่างไร และทำไมจึงถือเป็นวันสำคัญที่อยู่คู่คนไทยมายาวนานกว่าพันปี
วันพระหมายถึงอะไร
วันพระหรือที่เรียกกันอีกชื่อว่า “วันอุโบสถ” เป็นวันที่พระภิกษุสงฆ์จะทำกิจวัตรสำคัญทางศาสนา เช่น การสวดปาติโมกข์ การฟังธรรม และการบำเพ็ญเพียรภาวนา ส่วนฆราวาสหรือชาวบ้านทั่วไปก็มักถือโอกาสในวันพระนี้ทำบุญ รักษาศีล และเจริญสมาธิ
ตามปฏิทินจันทรคติไทย วันพระจะตรงกับวันขึ้นและวันแรมของเดือน ได้แก่
- วันขึ้น 8 ค่ำ
- วันขึ้น 15 ค่ำ (หรือ 14 ค่ำในเดือนขาด)
- วันแรม 8 ค่ำ
- วันแรม 15 ค่ำ (หรือ 14 ค่ำในเดือนขาด)
ซึ่งหมายความว่าในหนึ่งเดือนจะมีวันพระ 4 ครั้ง เป็นการหมุนเวียนสลับไปตามรอบของพระจันทร์
ที่มาของวันพระ
วันพระมีที่มาจากประเพณีดั้งเดิมของพระภิกษุในสมัยพุทธกาล เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระธรรมคำสอนในชมพูทวีป พระสงฆ์จำนวนมากได้ออกเผยแผ่ธรรมะในแต่ละทิศทาง และจะกลับมาชุมนุมกันทุกกึ่งเดือนเพื่อฟังพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง และตรวจสอบการประพฤติปฏิบัติของตนเอง
ภายหลัง พระพุทธเจ้าจึงทรงบัญญัติให้ วันอุโบสถเป็นวันสำคัญทางศาสนา เพื่อให้พระสงฆ์ได้มารวมตัวกันฟังปาติโมกข์ ถือศีล และบำเพ็ญภาวนา ส่วนชาวพุทธทั่วไปก็ถือเอาวันนี้เป็นโอกาสทำบุญฟังธรรม กลายเป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
คำว่า อุโบสถ มาจากภาษาบาลี แปลว่า “การพักจิตจากอกุศล” จึงเป็นวันที่ผู้คนตั้งใจทำความดีและละเว้นสิ่งไม่ดี เพื่อชำระใจให้สะอาดบริสุทธิ์
ความสำคัญของวันพระ
วันพระเป็นวันที่มีคุณค่าทางจิตใจสำหรับชาวพุทธ เพราะเป็นช่วงเวลาที่ทุกคนได้หยุดคิด พักกาย และทบทวนการดำเนินชีวิตของตนเอง
- เป็นวันทบทวนจิตใจและศีลธรรม
วันพระช่วยให้เรามีโอกาสหยุดจากความวุ่นวาย เพื่อหันมามองตนเอง ว่าในช่วงที่ผ่านมาเราได้ทำสิ่งใดที่ดีหรือไม่ดี และควรปรับปรุงอย่างไร - เป็นวันที่ส่งเสริมการทำความดีร่วมกัน
การไปวัด ทำบุญ ถวายสังฆทาน หรือร่วมกิจกรรมทางศาสนาในวันพระ เป็นการปลูกฝังความสามัคคีในชุมชน - เป็นการสืบสานพระพุทธศาสนา
วันพระถือเป็นหัวใจสำคัญในการรักษาขนบธรรมเนียมของชาวพุทธ ให้ศาสนายังคงมั่นคงและดำรงอยู่ในสังคมไทย
ข้อควรปฏิบัติในวันพระ
ในวันพระ ชาวพุทธมักตั้งใจทำบุญและละเว้นจากบาป เพื่อเพิ่มพูนบุญกุศลและความสงบทางใจ การปฏิบัติเหล่านี้สามารถทำได้ทั้งที่วัดและที่บ้าน
ทำบุญ ตักบาตร
การทำบุญตักบาตรเป็นวิธีง่ายๆ ที่ทำได้ในทุกวันพระ ไม่ว่าจะใส่อาหารแห้ง อาหารสด หรือสังฆทาน การถวายด้วยจิตที่บริสุทธิ์ย่อมทำให้เกิดบุญอย่างแท้จริง
รักษาศีล
สำหรับผู้ที่ต้องการเพิ่มความสงบในใจ อาจถือศีล 5 หรือศีล 8 ในวันพระ เพื่อฝึกควบคุมตนเอง ลดกิเลส และสร้างพลังใจที่เข้มแข็ง
ฟังเทศน์ ฟังธรรม
การฟังธรรมจากพระภิกษุสงฆ์หรืออ่านพระธรรมคำสอนในวันพระ เป็นการเติมพลังทางจิตใจ และช่วยให้เราเข้าใจแนวทางการดำเนินชีวิตตามหลักพุทธศาสนา
ทำสมาธิ
อีกหนึ่งการปฏิบัติที่สำคัญคือการนั่งสมาธิ ซึ่งช่วยให้จิตสงบ ผ่อนคลาย และเห็นความจริงของชีวิตมากขึ้น
สรุปบทความ
วันพระคือวันแห่งการทำความดี ละบาป และยกระดับจิตใจให้สงบเย็น เป็นวันที่ชาวพุทธทั่วประเทศใช้เพื่อสืบสานคำสอนของพระพุทธเจ้า และสร้างสมบุญกุศลให้ตนเองและครอบครัว แม้โลกจะเปลี่ยนไปเพียงใด แต่วันพระยังคงเป็นวันสำคัญที่อยู่คู่คนไทยเสมอ การทำบุญในวันพระไม่จำเป็นต้องใหญ่โต เพียงแค่ทำด้วยใจศรัทธา เช่น ถวายสังฆทาน ผ้าไตร หรือของใช้จำเป็นแก่พระสงฆ์ ก็ถือว่าเป็นการสร้างบุญอย่างงดงาม
หากคุณกำลังมองหาเครื่องสังฆภัณฑ์หรือของถวายพระในวันพระ ร้านนัวรัตน์สังฆภัณฑ์จัดจำหน่ายเครื่องสังฆภัณ จัดชุดถวายพร้อมส่งทั่วประเทศ ให้คุณได้ร่วมทำบุญได้ง่ายและสะดวกในทุกวันพระ
ติดต่อร้านนวรัตน์สังฆภัณฑ์
Line : @np1982
FB : https://www.facebook.com/Navaratretail
TikTok : @navaratshop
IG : @navaratretail
