ในวัฒนธรรมไทย การบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดถือเป็นอีกหนึ่งวิถีแห่งศรัทธาที่คนไทยให้ความสำคัญ ทั้งเพื่อส่งเสริมสิริมงคลและวิธีปฏิบัติเพื่อทำจิตใจให้สงบ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้จัดงานบุญ พระภิกษุ วัด ร้านสังฆภัณฑ์ และพุทธศาสนิกชนทั่วไปที่มักแสวงหาพระพุทธรูปเพื่อถวายหรือบูชาในโอกาสพิเศษต่าง ๆ บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับพระประจำวันเกิดทั้ง 7 วัน รวมถึงวิธีบูชาและคำถวายที่ถูกต้องตามหลักพุทธศาสนา
ทำความรู้จัก “พระพุทธรูปประจำวันเกิด” คืออะไร?
ก่อนที่เราจะไปดูว่าแต่ละวันเกิดของเรานั้นมีพระพุทธรูปปางใดเป็นปางประจำตัว เรามาทำความเข้าใจถึงที่มาและความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธรูปประจำวันเกิดกันก่อน ว่ามีความเป็นมาอย่างไร และทำไมจึงมีความสำคัญต่อความเชื่อของคนไทย
ที่มาและความเชื่อเรื่องพระพุทธรูปประจำวันเกิด
ความเชื่อเรื่องพระพุทธรูปประจำวันเกิดนั้นไม่ได้เกิดขึ้นอย่างไร้ที่มา แต่มีรากฐานมาจากพุทธประวัติและโหราศาสตร์ไทยที่ผสมผสานกันอย่างลงตัว การนำพุทธประวัติตอนสำคัญๆ มาสร้างสรรค์เป็นพระพุทธรูปปางต่างๆ อิทธิพลของโหราศาสตร์ไทยที่เชื่อมโยงวันเกิดกับลักษณะนิสัยและดวงชะตา ความเชื่อในการบูชาพระปางที่สอดคล้องกับวันเกิดเพื่อเสริมสิริมงคลเฉพาะบุคคล
ความเชื่อมโยงกับวันและเวลาเกิด
ในศาสตร์พุทธไทยและโหราศาสตร์ วันเกิดแต่ละวันมีคุณลักษณะเฉพาะ พระพุทธรูปประจำวันจึงถูกใช้เป็นสัญลักษณ์แทนพลังงานหรือธรรมะที่ควรเจริญ ผู้ศรัทธาจึงนิยมบูชาพระในปางที่ตรงกับวันเกิดเพื่อเสริมมงคลแก่ชีวิต
พระพุทธรูปประจำวันเกิดทั้ง 7 วันมีอะไรบ้าง
เมื่อเข้าใจหลักการเบื้องต้นแล้ว เราจะมาทำความรู้จักกับพระพุทธรูปปางต่างๆ ที่เป็นมงคลสำหรับผู้ที่เกิดในแต่ละวัน ซึ่งแต่ละปางก็มีพุทธลักษณะและความหมายที่แตกต่างกันไป

วันอาทิตย์ – ปางถวายเนตร
สำหรับผู้ที่เกิดวันอาทิตย์ พระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางถวายเนตร ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงสติปัญญาและความรอบรู้
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปยืน ลืมพระเนตรทั้งสองเพ่งไปข้างหน้า พระหัตถ์ทั้งสองห้อยลงมาประสานกันอยู่ข้างหน้าระหว่างพระเพลา (พระกรทั้งสองทอดแนบพระวรกาย)
- ความเชื่อ: เสริมดวงด้านสติปัญญา ความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน และความสำเร็จในชีวิต

วันจันทร์ – ปางห้ามญาติ
ผู้ที่เกิดวันจันทร์ มีพระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางห้ามญาติ หรือบางตำราเรียกว่าปางห้ามสมุทร ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงการระงับเหตุเภทภัย
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปยืน ยกพระหัตถ์ขวาขึ้นเสมอพระอุระ (อก) ตั้งฝ่าพระหัตถ์ยื่นออกไปข้างหน้าเป็นกิริยาห้าม (บางแบบยกพระหัตถ์ซ้าย หรือยกทั้งสองพระหัตถ์)
- ความเชื่อ: ป้องกันภัยอันตรายต่างๆ เสริมดวงด้านความสงบสุข ความปรองดอง และการเดินทางปลอดภัย

วันอังคาร – ปางไสยาสน์
สำหรับผู้ที่เกิดวันอังคาร พระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางไสยาสน์ หรือปางปรินิพพาน ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงความสงบและการปล่อยวาง
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปนอนตะแคงขวา พระเศียรหนุนพระเขนย (หมอน) พระหัตถ์ซ้ายทอดทาบไปตามพระวรกาย พระหัตถ์ขวาวางหงายอยู่ข้างพระเขนย หรือทำท่าประคองพระเศียร พระบาทซ้ายทับซ้อนพระบาทขวา
- ความเชื่อ: เสริมดวงด้านสุขภาพ ความสงบในจิตใจ และการเอาชนะอุปสรรค

วันพุธ (กลางวัน) – ปางอุ้มบาตร
ผู้ที่เกิดวันพุธ (กลางวัน ตั้งแต่เวลา 06.00 น. – 17.59 น.) มีพระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางอุ้มบาตร ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์และความเมตตา
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปยืน พระหัตถ์ทั้งสองประคองบาตร
- ความเชื่อ: เสริมดวงด้านโชคลาภ ความอุดมสมบูรณ์ การทำมาค้าขาย และความเมตตามหานิยม

วันพุธ (กลางคืน) – ปางป่าเลไลยก์
สำหรับผู้ที่เกิดวันพุธ (กลางคืน ตั้งแต่เวลา 18.00 น. – 05.59 น. ของวันรุ่งขึ้น หรือผู้ที่เกิดในวันราหู) พระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางป่าเลไลยก์ ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงการหลีกเร้นและความสงบ
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งบนก้อนศิลา พระบาททั้งสองวางบนดอกบัว พระหัตถ์ซ้ายคว่ำวางบนพระชานุ (เข่า) พระหัตถ์ขวาหงายวางบนพระชานุ มีช้างถวายกระบอกน้ำและลิงถวายรวงผึ้งอยู่ด้านข้าง
- ความเชื่อ: ป้องกันภัยจากศัตรูหมู่มาร เสริมดวงด้านความสงบสุข และการเอาชนะอุปสรรคต่างๆ
วันพฤหัสบดี – ปางสมาธิ
ผู้ที่เกิดวันพฤหัสบดี มีพระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางสมาธิ หรือปางตรัสรู้ ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงปัญญาและการหลุดพ้น
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ทั้งสองวางหงายซ้อนกันบนพระเพลา (ตัก) พระหัตถ์ขวาทับพระหัตถ์ซ้าย
- ความเชื่อ: เสริมดวงด้านสติปัญญา ความสำเร็จในการศึกษา การงาน และความสงบในจิตใจ

วันศุกร์ – ปางรำพึง
สำหรับผู้ที่เกิดวันศุกร์ พระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางรำพึง ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงการพิจารณาธรรมอันลึกซึ้ง
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปยืน พระหัตถ์ทั้งสองประสานกันยกขึ้นประทับที่พระอุระ (อก) พระหัตถ์ขวาทับพระหัตถ์ซ้าย
- ความเชื่อ: เสริมดวงด้านความสุข ความเจริญ ความรัก และความเมตตา

วันเสาร์ – ปางนาคปรก
ผู้ที่เกิดวันเสาร์ มีพระพุทธรูปประจำวันเกิดคือปางนาคปรก ซึ่งเป็นปางที่แสดงถึงการปกป้องคุ้มครอง
- พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิบนขนดพญานาค พระหัตถ์ทั้งสองวางหงายซ้อนกันบนพระเพลา มีพญานาคมุจลินท์แผ่พังพานปกคลุมเหนือพระเศียร
- ความเชื่อ: ป้องกันภัยอันตรายต่างๆ เสริมดวงด้านสุขภาพ ความมั่นคงในชีวิต และการมีบริวารที่ดี
วิธีบูชาพระประจำวันเกิดให้ถูกต้อง
เมื่อเราทราบแล้วว่าพระพุทธรูปประจำวันเกิดของเราคือปางใด การรู้วิธีบูชาที่ถูกต้องก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้การสักการะของเราเกิดความเป็นสิริมงคลอย่างเต็มที่
สิ่งที่ต้องเตรียมก่อนบูชา
ก่อนการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิด ผู้บูชาควรเตรียมสิ่งของที่จำเป็น ได้แก่ ดอกไม้ธูปเทียนสำหรับการไหว้ น้ำดื่มหรือน้ำอบ ผลไม้และขนมสำหรับการถวาย รวมถึงการเตรียมจิตใจให้สงบและมีศรัทธา การแต่งกายให้สุภาพเรียบร้อยก็เป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน เพื่อแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัย
เวลาบูชาที่เหมาะสมในแต่ละวัน
แม้ว่าเราจะสามารถสวดมนต์บูชาพระได้ทุกเวลา แต่ก็มีความเชื่อเกี่ยวกับช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการบูชาพระประจำวันเกิดเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคล โดยทั่วไปนิยมบูชาในช่วงเช้าหลังตื่นนอน หรือช่วงเย็นก่อนเข้านอน หรือบางท่านอาจเลือกบูชาในวันเกิดของตนเองในแต่ละสัปดาห์ (เช่น เกิดวันจันทร์ ก็เน้นบูชาในทุกวันจันทร์)
ทิศที่ควรหันหน้าพระ
การตั้งพระพุทธรูปให้หันหน้าไปในทิศที่เป็นมงคลก็เป็นอีกหนึ่งความเชื่อที่หลายท่านให้ความสำคัญ โดยทั่วไปนิยมหันหน้าพระพุทธรูปไปทางทิศตะวันออก (ทิศแห่งการเริ่มต้น) หรือทิศเหนือ (ทิศแห่งความเจริญก้าวหน้า) และหลีกเลี่ยงการหันหน้าพระไปทางทิศตะวันตก หรือทิศที่อัปมงคล เช่น ห้องน้ำ หรือปลายเท้า
คำถวายและคาถาบูชาพระประจำวันเกิด
ส่วนสำคัญของการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดคือการสวดคำถวายและคาถาบูชา ซึ่งจะช่วยให้การบูชามีความสมบูรณ์และเกิดผลบุญมากยิ่งขึ้น
คำถวายโดยรวม (ใช้ได้ทุกวัน)
ก่อนสวดคาถาบูชาเฉพาะปาง การกล่าวคำถวายเครื่องสักการะและคำบูชาพระรัตนตรัยโดยรวมเป็นสิ่งที่ควรทำเป็นอันดับแรก โดยเริ่มจากคำบูชาพระรัตนตรัย ตามด้วยคำถวายดอกไม้ธูปเทียน
คาถาบูชาเฉพาะวันเกิดทั้ง 7 วัน
- วันอาทิตย์: “อะเปตะจิตตา อะนานะวา ระกะภายะ วิสุทธาเยวะ ธัมมิโน”
- วันจันทร์: “ติปิสุคะโต โลกะวิทู อะนุตตะโร”
- วันอังคาร: “กายะมัตถิยัง สุขะสัมปัตโต พุทโธโหติ”
- วันพุธ (กลางวัน): “ปุญญัง อะหัง สุขัง ละภามิ”
- วันพุธ (กลางคืน): “นะโมพุทธายะ ปัจจะโยโหตุ”
- วันพฤหัสบดี: “ปัญญาธะโร วิริยัญจะ ปะฏิลาโภ”
- วันศุกร์: “สุขะโต จะ วิสุทธะโก จะ โส”
- วันเสาร์: “นะโมพุทธายะ วิปัสสิสิทธิ ธัมโมโหตุ”
สรุปบทความ
การบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดเป็นการผสมผสานความศรัทธาในพระพุทธศาสนาเข้ากับความเชื่อด้านโหราศาสตร์ เพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่ชีวิตในด้านต่างๆ การทำความเข้าใจถึงที่มา ความหมายของแต่ละปาง รวมถึงวิธีบูชาและคาถาสวดที่ถูกต้อง จะช่วยให้การสักการะของเราเกิดผลดีและนำมาซึ่งความสุขความเจริญอย่างแท้จริง
ติดต่อซื้อพระพุทธรูปประจำวันเกิดกับร้านนวรัตน์สังฆภัณฑ์
ไลน์: @navarat
โทร: 082-790-5285
Facebook: นวรัตน์สังฆภัณฑ์